شیمی‌درمانی مشابه هرگونه درمانی دارای عوارضی می‌باشد که به نوع درمان و نوع دارو بستی دارد:
- حاد: در فاصله زمانی کوتاه پس از تزریق دارو بروز می‌کند.
- مزمن: در طی چند روز پس از تزریق بروز می‌کند.
در صورت بروز هر یک از عوارض زیر بایستی با تیم درمانی و پزشک‌تان مشورت کنید:
- افزایش دمای بدن به ۳۸ درجه و بالاتر
- حملات لرز
- خونریزی از بینی یا لثه که بعد از ۱۰ دقیقه قطع نشود.
- زخم دهانی شدید که مانع خوردن یا نوشیدن شود.
- عدم کنترل تهوع و استفراغ حتی با صرف دارو
- اختلال در تنفس
- اسهال شدیدی که به راحتی کنترل نشود.
اختلال در سلول‌های خونی:
داروی شیمی‌درمانی به طور موقت باعث کاهش سرعت تولید سلول‌های خونی در مغز استخوان می‌شود. در ابتدای درمان و قبل از هر دوره تزریق یک آزمایش خون گرفته می‌شود. عوارض اصلی شیمی‌درمانی روی سلول‌های خونی شامل موارد زیر است:
۱) عفونت: اگر سلول‌های سفید خون که مسئولیت مقابله با عفونت را دارد پایین بیاید، بدن مستعد عفونت می‌شود. شانس این اتفاق ۷ الی ۱۰ روز پس از شیمی‌درمانی بیشترین است.
علائم عفونت شامل: تب بالای ۳۸ درجه، لرز، اسهال، سوزش ادرار، درد شدید شکمی، خارش یا ترشح غیرمعمول واژینال، سرفه یا گلودرد شدید، هر گونه تورم قرمزی یا التهاب اطراف زخم یا محل تزریق
رعایت نکات زیر در طول دوره تزریق توصیه می‌گردد:
- از مواجهه با افرادی که عفونت ریوی، آبله مرغان، تب و سرماخوردگی و تزریق واکسن(زنده) داشته‌اند، پرهیز کنید.
- حمام روزانه و تعویض لباس و روکش تخت
- شستن مکرر دست‌ها در طی روز قبل از غذا و بعد از توالت
- هنگام باغبانی، اصلاح صورت و درست کردن غذا مراقب باشید تا از برش و پارگی پوست جلوگیری شود و از دستکش استفاده کنید.
- از میوه‌ها و غذاهای سالم و تازه استفاده کنید.
- از حضور در مکان‌های شلوغ و در بسته که تهویه مناسبی ندارند خودداری کنید و ترجیحاً با ماسک تردد کنید.
- از تزریق واکسن قبل از مشورت با پزشک‌تان خودداری کنید.
- ناخن‌های خود را به آرامی و با دقت بگیرید.
- از مسواک نرم و خمیر دندان مخصوص لثه‌های حساس استفاده کنید.
- برای اصلاح صورت به جای تیغ، از ریش تراش برقی استفاده کنید.
- در صورتی که پوست خشک دارید از لوسیون یا روغن استفاده کنید و روزانه دوش با آب ولرم بگیرید.
۲) کم خونی: اگر هموگلوبین (Hb) افت پیدا کند شما دچار علائم زیر خواهید شد:
- احساس خستگی
- عدم توانایی در انجام فعالیت‌های معمول به علت خستگی
- تنگی نفس
- احساس تپش قلب
- سیاهی رفتن چشم‌ها
راهکارهایی برای کنترل علائم کم خونی:
- حداقل ۸ ساعت خواب مفید در شب داشته باشید.
- از انجام فعالیت‌های غیرضروری خودداری کنید.
- رژیم غذایی پرکالری و پر پروتئین استفاده کنید.
- به آرامی از جا بلند شوید تا دچار سرگیجه نشوید.
۳) خونریزی: پلاکت در ایجاد لخته و جلوگیری از خونریزی نقش دارد.
علائم کمبود پلاکت به شرح زیر است:
- خونریزی غیرقابل توجیه
- خونریزی از لثه یا بینی
- نقاط قهوه‌ای به علت خونریزی زیر پوست
- درد شدید در مفاصل
- ادرار حاوی خون
- مدفوع حاوی خون روشن یا تیره
رعایت نکات زیر در طول دوره تزریق توصیه می‌گردد:
- هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید و در مورد مصرف آسپیرین در شرایط افت پلاکت با پزشک مشورت کنید.
- از ورزش‌ها و فعالیت‌های سنگین که احتمال آسیب و ضربه به بدن‌تان وجود دارد خودداری کنید.
- مراقب باشید تا هنگام استفاده از سوزن، قیچی، اتو و … به پوست‌تان آسیب نرسد.
- مراقب باشید تا دچار یبوست و زخم مقعد نشوید.
- از دستکاری بینی خودداری کنید.